ويتامين ها

نقش ويژه اى در رشد کودکان مخصوصاً خردسالان دارند، طورى که به عنوان جذب کننده ى کلسيم و فسفر جهت رشد استخوان ها ( مثل ويتامين D ) يا جزء نياز اصلى کودک در حال رشد ( مثل ويتامين هاى A و B) محسوب مى شود که در اکثر مواد غذايي مانند ماهى ، گوشت قرمز ، طيور ، سبزيجات ، غلات و لبنيات وجود دارند.

نکاتى که بايد در تغذيه ى کودکان پيش دبستانى رعايت نماييم :

* بايد دانست که صبحانه مهم ترين وعده ى غذايى کودک است. پس بايد به اين نکته توجه زيادى نمود.
* زمان غذا خوردن کودک، محيط بايد مملو از شادى ، گرمى و صميميت باشد و اين زمان بهتر است منظم باشد و همه ى اعضاى خانواده سر سفره حضور داشته باشند. البته نبايد کودک منتظر غذا بماند . کودک بايد شام خود را قبل از خواب آلودگى بخورد.
* با آشنا نمودن کودک به غذاهاى جديد و مختلف، قدرت انتخاب غذايى کودک را افزايش داده و سعى نماييد از پنج گروه اصلى غذاها در تغذيه ى کودکان استفاده کنيد.
* استفاده از ميان وعده هاى غذايى ( 10 صبح و 5 بعدازظهر ) براى کودکان، به ويژه خردسالان، از اهميت خاصى برخوردار است.

ويژگى هاى رفتارى

کودک در اين دوران از نظر بزرگترها غير منطقى به نظر مى رسد. در درک اشياء خودمحور است و مى تواند از حافظه براى درک گذشته ، حال و گاهى آينده ى نزديک استفاده کند . کودک در اين سن به لحاظ نوع رفتار تقليد مى کند.

تکامل اخلاقى

دوره ى خردسالى شروع شکل گيرى اخلاقى کودکان است و کودک در برابر سرزنش والدين حرف آنها را گوش مى کند و براى جلب نظر والدين خود کارهاى خواسته شده را انجام مى دهد تا پاداش بگيرد، بدون اين که درستى يا نادرستى عمل خود را بداند.

بازى

در دوران خردسالى ، بازى کودک نقش مهمى در رشد و نمو او و امکان شناخت محيط و نياز کودک دارد . کودک پرجنب و جوش است و از وسايل بازى همسالان خود استفاده و با آنها بازى مى کند. کودکان در بازى ها عموماً نقش ديگران را به خود مى گيرند و به تدريج بازى ها کامل تر مى شود و به اوج خود مى رسد. در دوره ى خردسالى ترس در کودک به دليل تخيلات فکرى شکل مى گيرد. اين دوره اولين مرحله ى شکل گيرى خود آگاهى جنسى و تشخيص تفاوت هاى جنسى در کودکان است.

تغذيه در کودکان پيش دبستانى

تغذيه مناسب و کافي مهم ترين شرط لازم براى رشد کودک است. با اين که در تمام دوران کودکى تغذيه اهميت دارد، ولى در طى پنج سال ابتدايى که رشد سريع است و کودک براى دريافت غذا کاملاً وابسته به مادر و خانواده اش مى باشد، امرى حياتى است. غذاى ناکافى منجر به کمبود تغذيه اى و تاخير در رشد مى شود و در نتيجه تجزيه و شکستن پروتئين در برابر عفونت تسريع مى گردد.

نکته

طبق آمار وزارت بهداشت حدود 15 درصد از 6-5 ميليون کودک زير پنج سال ايران دچار کوتاهى قد ناشى از سوء تغذيه هستند. با توجه به مطالب فوق، به شرح مختصر نياز غذايى کودکان خردسال مي پردازيم:
کودکان به علت تحرک زياد به انرژى بيشترى نياز دارند که بايد از منابع غذايى تامين گردد. کودک خردسال روزانه 1300 تا 1600 کيلوکالرى انرژى نياز دارد.

پروتئين

پروتئين جزء اصلي ماهيچه ها ، بافت ها و مايعات بدن ( خون ) است و همچنين به سيستم دفاعى بدن کمک مي کند . نياز هر کودک خردسال به پروتئين 30 گرم در روز است. در ضمن هر گرم پروتئين حدود 2/4 کيلوکالرى از انرژى را تامين مى کند که در ماهى ، گوشت ، تخم مرغ ، شير و فرآورده هاى آن ( پروتئين حيوانى ) و حبوبات مثل لوبيا و نخودفرنگى ( پروتئين گياهى ) موجود است.

چربي

هر گرم چربى 9 کيلو کالرى انرژى توليد مى کند که حدود 20 تا 35 درصد کل انرژى را تامين مى کند. نياز روزانه ى يک کودک خردسال 15 تا 25 گرم است . اين ميزان براى جذب ويتامين هايي مانند ويتامين آ و کاروتن اهميت دارد که با زرده ى تخم مرغ ، شير ، چربى گوشت ، نارگيل ، آجيل ، مغزهاى گياهى مثل پسته و بادام و روغن هاى گياهى تامين مى گردد.

مواد معدنى